شیوع کرونا موجب استفاده گسترده از ماسک صورت شده است. اما برخی از مردم با بی‌ملاحظگی آنها را در سطح شهر و طبیعت رها می‌کنند که موجب یک فاجعه زیست‌محیطی خواهد شد.
به گزارش دیارجنوب، درپی شیوع ویروس کرونا و اعلام سازمان بهداشت جهانی برای استفاده از ماسک صورت جهت جلوگیری از گسترش این بیماری، استفاده از ماسک بین مردم افزایش یافت. حتی برخی از دولت‌ها اکنون پوشیدن آن را اجباری کرده و در صورت عدم رعایت فرد را جریمه نقدی می‌کنند. می‌توان گفت این روزها استفاده از ماسک به بیشترین حد خود در تاریخ رسیده است.
اما این راه‌حل برای پیشگیری از گسترش ویروس با مشکلاتی همراه شده است، به‌طوری‌که رها شدن ماسک‌های استفاده‌شده روی زمین و دریا، محیط‌زیست را به خطر انداخته است. برای مثال هنگام پاک‌سازی ساحل هنگ‌کنگ در ماه فوریه، تنها در طول ۱۰۰متر، ۷۰ماسک از روی زمین جمع‌آوری شد. طبق گزارش‌ها در دریای مدیترانه نیز ماسک‌های زیادی روی سطح آب شناور بودند.
علیرغم اینکه به میلیون‌ها نفر توصیه شده از ماسک صورت استفاده کنند، اما راهنمایی کمی در مورد نحوه دفع یا بازیافت آنها ارائه شده است. و درحالی‌که کشورها شروع به برداشتن محدودیت‌ها، لغو قرنطینه و بازگشایی مشاغل و مدارس کرده‌اند، ماهانه به میلیاردها ماسک در سطح جهان نیاز خواهد بود. ازاین‌رو بدون شیوه‌های بهتر برای دفع این ماسک‌ها، یک فاجعه زیست‌محیطی رخ خواهد داد.
بیشتر ماسک‌ها از مواد پلاستیکی ماندگار ساخته شده‌اند و در صورت دور ریختن، آنها می‌توانند ده ها الی صدها سال در محیط باقی بمانند. این بدان معنی است که آنها می‌توانند تأثیرات زیادی بر محیط‌زیست و مردم داشته باشند.
ایجاد خطر برای مردم و حیوانات
مهم‌ترین نکته این است که ماسک‌های دور ریخته شده باعث می‌شوند افرادی که کار جمع‌آوری زباله‌ها را انجام می‌دهند، در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار گیرند. چراکه ما می‌دانیم در شرایط خاص، ویروس کرونا می‌تواند روی ماسک جراحی پلاستیکی به مدت هفت روز زنده بماند.
در دوره طولانی‌مدت، حیوانات و گیاهان نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند. توده‌های زباله‌های پلاستیکی می‌توانند محیط‌ها را تخریب کرده و اکوسیستم‌های مختلف را متلاشی کنند. همچنین بعضی از حیوانات نمی‌توانند تفاوت بین مواد پلاستیکی و طعمه خود را تشخیص دهند و در نتیجه ممکن است از این طریق خفه شوند.
حتی اگر آنها خفه نشوند، به دلیل اینکه این مواد معده آنها را پر می‌کند، می‌توانند دچار سوءتغذیه شوند. حیوانات کوچک‌تر نیز ممکن است درون ماسک یا دستکش گیر کنند.
پلاستیک‌ها با گذشت زمان به قطعات کوچک‌تر تجزیه می‌شوند و هر چه زباله‌ریزی طولانی‌تر در محیط‌زیست صورت بگیرد، تجزیه نیز بیشتر رخ می‌دهد. درواقع پلاستیک‌ها ابتدا به میکرو پلاستیک‌ها و در نهایت حتی به نانوپلاستیک‌های کوچک‌تر تجزیه می‌شوند. این ذرات و الیاف ریز اغلب پلیمرهایی با عمر طولانی هستند که می‌توانند در زنجیره‌های مواد غذایی جمع شوند. تنها یک ماسک می‌تواند میلیون‌ها ذره تولید کند که هر کدام توانایی حمل مواد شیمیایی و باکتری را به زنجیره مواد غذایی و حتی انسان دارند. همچنین مناطقی که زباله‌های زیادی در آنجا ریخته شده، متمایل به زباله‌ریزی بیشتری هستند و این مشکل را بدتر می‌کند.
برای جلوگیری از این وضعیت چه کاری باید انجام دهیم؟
در ماه مارس، سازمان بهداشت جهانی تخمین زد در محیط‌های پزشکی برای مقابله با ویروس کرونا، ۸۹ میلیون ماسك یک‌بارمصرف اضافی در ماه موردنیاز است. علاوه بر این، تحقیق انجام‌شده اخیر توسط مرکز نوآوری زباله‌های پلاستیک در کالج دانشگاهی لندن، تقاضای داخلی فعلی در کشور انگلیس را ۲۴,۷ میلیارد ماسک در سال تخمین زده است.
با این حال، در صورتی استفاده از ماسک‌های یک‌بارمصرف، تقاضا برای ماسک‌های صورت خانگی به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد.
گروه کالج دانشگاهی لندن همچنین ساخت، استفاده و دفع ماسک‌های یک‌بارمصرف، قابل‌استفاده مجدد (پارچه‌ای) و فیلتر دار را برای محاسبه تأثیرات زیست‌محیطی آنها بررسی کرد. آنها دریافتند ماسک‌های قابل‌استفاده مجدد بدون فیلتر، دارای کمترین میزان تأثیر در طول یک سال است.
البته استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای نیز بی‌تأثیر نیست، چراکه برای شست و شوی آنها مقادیر زیادی آب و شوینده مصرف می‌شود.
با توجه به همه این موارد، باید برای کاهش تأثیر پوشیدن ماسک صورت روی محیط‌زیست، اقداماتی را انجام دهیم. برای مثال از ماسک‌های پارچه‌ای استفاده کرده و در شست و شوی آنها دقت کنید تا مصرف آب و شوینده بالا نرود. باید سعی کنید همیشه یک ماسک پارچه‌ای اضافی همراه خود داشته باشید تا اگر مشکلی برای ماسک فعلی پیش آمد، نیازی به استفاده یا خرید ماسک یک‌بارمصرف نباشد.
همچنین در صورت نیاز به استفاده از ماسک یک‌بارمصرف، پس از استفاده آن را به خانه ببرید و برای دورانداختن آن را در کیسه قرار داده و سپس آن را مستقیماً درون یک سطل زباله بیندازید. ماسک‌های یک‌بارمصرف را در سطل‌های بازیافت نیندازید،چراکه آنها ممکن است در تجهیزات ویژه بازیافت گیر کنند و یک مشکل زیست‌محیطی بالقوه برای کارگران قسمت ضایعات ایجاد کنند. در انتها بار دیگر باید گفت رها کردن ماسک‌ها در محیط‌زیست موجب بروز مشکلاتی برای گیاهان، جانوران، موجودات دریایی و انسان‌ها می‌شود. بنابراین با رعایت این کار می‌توان از بروز فاجعه زیست‌محیطی جلوگیری کرد./خبرگزاری آنا