تصمیم گرفته بود کاری را در منطقه خودش و میان زنانی که هنرش را داشتند، زنده کند. سرمایه اندکی داشت. بالاخره خانه روستایی‌شان را تبدیل به کارگاه کرد.

به گزارش دیارجنوب به نقل از خبرگزاری فارس، مرضیه جهاندیده: ایده کار زمانی به ذهنش رسید که در کلاس‌های آموزش تابلو فرش با زنانی آشنا شد که هم استعداد و علاقه زیادی به بافت فرش نشان می‌دادند و هم نیاز به کسب درآمد و استقلال مالی داشتند. حین همین کلاس‌ها بود که تصمیمش را گرفت؛ باید کارگاه بافت فرشی تاسیس کند، ابزار و لوازم مورد نیاز را تهیه و بافنده‌ها را پیدا کند و این هنر ملی اما فراموش شده را زنده کند.

جایی که زندگی می‌کرد، منطقه قشلاق نشین ایل قشقایی بود و در طول تاریخ ، سالیان سال، پاییز و زمستان‌ها، میزبان عشایری بوده که از استان فارس به این منطقه از استان بوشهر کوچ می کردند؛ «بخش بوشکان و ارم» از توابع شهرستان دشتستان.

هنر روستایی که فراموش شد
مراودات اجتماعی بومیان دشتستان با عشایر آنقدر گسترده بود که بتوانند از یکدیگر کسب هنر و فرهنگ کنند. زنان ایل، بافندگی که جزیی جدایی ناپذیر از زندگی‌شان بود را به زنان بومی این مناطق آموزش داده بودند.

سال‌های دور در این خطه از خاک استان بوشهر، درون هر خانه ای دار قالی‌ای برپا بود و زنان و دختران روستایی فرش و گلیم و گبه می‌بافتند و دستمزدشان، کتاب و دفتری می‌شد برای تحصیل فرزندان، یا جهیزیه دختران دم بخت، یا سروسامان دادن پسران در آستانه ازدواج. و چرخ اقتصاد خانواده به واسطه همین دارهای قالی بهتر و باسرعت تر می‌چرخید.اما گذشت زمان کم کم این هنر زیبا و کاربردی را در زندگی این دسته از زنان روستایی کم‌رنگ و کم رنگ‌تر کرد تا آنجا که دیگر به صنعتی فراموش شده تبدیل شد و دیگر هیچ خانه‌ای دار قالی به خود نمی‌دید.

تلاش برای احیای کار فراموش شده

حالا اما مرضیه فاریابی تصمیم گرفته بود فرش بافی را در منطقه خودش و میان زنانی که هنر بافتش را داشتند اما دیگر نخ و دار و رنگ و سایر لوازمش را در اختیار نداشتند، زنده کند. سرمایه اندکی داشت. ابتدای سال ۹۷ خانه روستایی‌شان را تبدیل به کارگاه بافت فرش کرد.

لوازم اولیه از جمله خرید نخ‌های رنگی سرمایه بیشتری می‌خواست. به مؤسسات و سازمان های دولتی مربوطه مراجعه کرد. حمایت‌ها ناامید کننده بود. یادش نمی‌رود روزی را که رئیس یکی از همین ادارات دولتی که برای درخواست وام مراجعه کرده بود به او گفته بود: بچه هم داری؟ پاسخ داده بود بله 2 فرزند دو و چهار ساله دارم. رئیس گفته بود اگر بچه هایت مریض شدند چطور می‌خواهی هم به کارت برسی و هم مراقب آنها باشی و مرضیه فاریابی در حالی که از این برخورد و استدلال شوکه شده بود، با اعتماد به نفس می‌گوید ابتدا داروی فرزندم را می‌دهم و سپس به کارگاه بافندگی رسیدگی می‌کنم. می‌دانست راه سختی در پیش دارد اما با حمایت همسر به کارش ادامه می‌دهد تا اینکه موفق می‌شوند. وامی دریافت کرده و کارش را شروع کند.

روستا به روستا برای ایجاد کارآفرینی

یافتن بافنده‌های قدیمی و تشویق آنها جهت شروع مجدد بافندگی فرش قدم بعدی بود. در ابتدا اولویت را به زنان سرپرست خانوار می‌دهند. روستا به روستا می‌روند و بافنده‌ها را پیدا می‌کنند. نقشه قالی، گبه یا گلیم به همراه نخ‌های مورد نیاز و ابزار دار را در اختیارشان قرار می‌دهند و کم کم صدای بافت قالی یک بار دیگر در کوچه پس کوچه‌های روستا به گوش می‌رسد.کم کم زنان بیشتری مایل به بافندگی می‌شوند و درخواست مواد اولیه جهت بافندگی می‌کنند. حالا بیش از ۱۵۰ بافنده به صورت مستقیم زیر نظر خانم فاریابی مشغول فعالیت هستند و نقش پر رنگی در اقتصاد خانواده هایشان دارند.

تجهیزاتی که رایگان به زنان روستایی داده شد

استقبال بانوان روستایی از بافندگی فرش موجب شد تا خانم فاریابی به فکر ایجاد کارگاه‌های آموزشی بافت فرش به زنان و دختران جوانی شود که علاقمند به یادگیری این حرفه پویا بودند. از بافنده‌های قدیمی و کارکشته به عنوان مربی در این کارگاه ها استفاده می‌شد و بانوان علاقمند بعد از دریافت آموزش‌های لازم و گرفتن تاییدیه می‌توانستند تجهیزات لازم را در اختیار گرفته و در منزل مشغول بافت انواع قالی شوند.

اشتغالی که خانوادگی شد

با توجه به اندازه و نوع فرش، دارهای تک نفره یا چند نفره برپا می‌شود. گاهی چند خواهر به همراه مادر دار بزرگی دایر می‌کنند و به صورت گروهی فرش می‌بافند.بعد از اتمام کار، فرش را در اختیار خانم فاریابی قرار داده و دستمزد لازم را دریافت می‌کنند.

وقتی محصولات بوشهری‌ها به نام دیگران تمام می‌شود!

مرضیه فاریابی عدم وجود مکانی دائمی جهت فروش محصولات تولیدی را یکی از بزرگترین موانع پیشرفت کار می‌داند و می‌گوید: متاسفانه در استان بوشهر نمایشگاه یا بازارچه ای دائمی جهت معرفی و فروش صنایع دستی از جمله فرش و گلیم و گبه و صنایع وابسته وجود ندارد. اطلاع رسانی بسیار اندک است و هنوز بوشهری‌ها اطلاع ندارند، این گونه محصولات در استان بوشهر هم تولید می‌شود و می‌توانند برای خرید به ما مراجعه کنند.

وی عدم همکاری سازمان های دولتی جهت ثبت برندی که نماد فرش‌های دست بافت استان بوشهر باشد را نیز یکی از دیگر مشکلات این صنعت در استان می‌داند و اضافه می‌کند: متاسفانه فرش‌هایی که توسط بانوان بوشهری بافته می‌شوند به اسم صنایع دستی استان‌های دیگر از جمله فارس در کشور معرفی و فروش می‌شوند و کمتر کسی اطلاع دارد این فرش‌ها در استان بوشهر تولید می شوند؛ به همین جهت هیچ فروشنده عمده یا جزئی برای خرید به ما مراجعه نمی‌کند و ما مجبوریم محصولات تولیدی را با سودی اندک به واسطه‌ها داده تا آنها به اسم استان‌های دیگر در بازار به فروش برسانند.

نیازمند رنگرزی در بوشهر هستیم

این بانوی کارآفرین عدم همکاری سازمان های دولتی جهت دریافت تسهیلات را یکی دیگر از موانع توسعه این صنعت ملی می‌داند و ادامه می‌دهد: صنعت فرش، صنعتی هزینه بر است؛ تهیه نخ‌های رنگی در استان بوشهر ممکن نیست چرا که کارگاه های تولید و رنگرزی نخ وجود ندارد و ما مجبوریم برای تهیه نخ به استان‌های فارس و حتی در مواردی آذربایجان و... مراجعه کنیم که همین فاصله بین مواد اولیه و کارگاه‌های بافت و تولید فرش باعث ایجاد هزینه های بیشتری شده و فرش تولید شده در استان بوشهر را به مراتب گران‌تر از نمونه‌های موجود در استان فارس می‌کند. لازم است که مسؤولان استان بوشهر جهت احداث تاسیسات رنگرزی نخ با ما همکاری داشته باشند تا هم هزینه‌های تامین نخ کمتر شود و هم عده دیگری از هم استانی‌ها در این کارگاه‌ها مشغول فعالیت شوند.

از مشکلات نترسید و ناامید نشوید

مرضیه فاریابی معتقد است که کارآفرینی کاری سخت و زمان بر است. فرد کارآفرین بارها و بارها در حین انجام پروژه به مشکلاتی برمی‌خورد که شاید ناامید از ادامه کار شود اما باید صبور بود و با ایمان به نتیجه کار ادامه داد. وی جدیت و برنامه ریزی در کار را یکی از اصول اساسی رسیدن به نتیجه مطلوب می‌داند و می‌گوید: با برنامه ریزی دقیق و برآورد هزینه‌ها و استفاده از حداقل امکانات می‌توان کار را شروع کرد و کم کم گسترش داد تا زمانی که فواید و سود فعالیت هم نصیب خود و هم اطرافیان شود.

او اکنون از اینکه توانسته هم یک هنر ملی را در منطقه ای که فراموش شده بود احیا کند خوشحال است و هم بخاطر اینکه توانسته به اقتصاد خانواده‌ها کمک کند و زنان زیادی را به درآمدی حداقلی برساند خرسند است و احساس مفید بودن می‌کند.

به گزارش فارس،در نقاط مختلف استان بوشهر فرش بافی توسط روستائیان بومی و عشایر ساکن در مناطق مختلف صورت می‌گیرد که غالباً دارای نقشه‌ها و طرح‌های هندسی است و بر روی دارهای افقی به صورت ترک بافی بافته می شود.

قالی و قالیچه‌های بوشهر که توسط عشایر ساکن در مناطق روستائی بافته می شود دارای ابعاد کوچک و طرح و نقشه های قالی عشایر استان فارس است که به‌صورت ذهنی و در کارگاه‌های کوچک خانگی بافته می شود.

منطقه تنگ ارم در شهرستان دشتستان از مهم‌ترین مراکز قالیبافی در استان بوشهر محسوب می‌شود که امروزه به دلیل رونق گبه بافی و درآمد بیشتری که از این محل عاید می‌شود غالباً به تولید گبه های ساده و رنگی صادراتی که به سفارش بـخش خصوصی تولیـد می‌شود می پردازند.

شهر بوشهر، روستاهای شول و محمد صالحی از توابع شهرستان گناوه، روستاهای تنگ ارم، ‌رود فاریاب، دهرود علیا و سفلی و بوشکان از توابع شهرستان دشتستان و روستاهای شهرستان دشتی، مراکز مهم تولید قالی در استان بوشهر هستند.