پنجشنبه 9 فروردين 1403 | Thursday 28 March 2024

در تاریخ ۲۶ خرداد ۹۸ , انجمن زمین پاک دشتستان با همکاری سازمان سیما, منظر و فضای سبز شهرداری ۲ اصله نهال درخت انار شیطان را در این سازمان کاشتند تا بزودی بر روی آن تحقیقات صورت پذیرفته و تکثیر آن آغاز گردد.

به گزارش دیارجنوب این مراسم درختکاری با حضور سرکارخانم مرضیه صمصامی کارآفرین برتر کشوری در حوزه کشاورزی انجام پذیرفت.

انار شیطان، سمنگ، پرپوک (نام علمی: Tecomella undulata) گونه‌ای درخت کوچک از تیرهٔ پیچ‌اناریان است. این درختچه را با نام‌های محلی گل‌پرک، پرپوک، سمنگ، سونگ، حمید، فرفار و ساج بیابان هم می‌نامند.

یکی از زیباترین درختان گل دهنده دنیا و بومی هندوستان و ویژه مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری بسیار مقاوم به خشکی، یخ زدگی و آتش سوزی است.

انار شیطان بومی جنوب آسیا و از گونه‌های مهم مناطق بیابانی و خشک در جنوب ایران می‌باشد که در استان‌های فارس، بوشهر، خوزستان و هرمزگان به صورت توده‌های کوچک نسبتاً خالص پراکنش دارد. جنگلی به نام گلپرکی دلفارد در جیرفت از رویشگاه‌های معروف آن در ایران است.

انار شیطان درختی بسیار مقاوم به خشکی، یخ‌زدگی و آتش‌سوزی است و برگ‌های آن خوراک دام است. چوب آن زیبا محکم بادوام است و برای ساختن قنداق تنفگهای دست‌ساز و برخی چوبهای جادو خاص کاربرد دارد و نیز برای لوازم ظریف نیز بکار می‌آید

معمولاً ارتفاع آن بین ۴ تا ۱۲ متر است. برگهای تقریباً همیشه سبز انار شیطان متقابل باریک و کشیده با کناره‌های صاف است. گلهای آن درشت بی‌بو و سرخ رنگ یا زرد مایل به قرمز و درازای جام گلها ۴ تا ۷ سانتیمتر و دارای شهد شیرین است. میوه باریک و دراز آن به طول ۲۰ سانتیمتر است. پرچمها از جام گل بلندتر، کیسه‌های بساک دو حجره‌ای، حجره‌ها واگرا. میوه کپسول خورجین مانند، خطی طویل، دوحجره‌ای، دو دریچه‌ای، تقریباً فشرده. دانه‌ها در جهت عرضی بالدار، بالها ضخیم و در نهایت با لبه‌ای تا حدودی غشایی.

درخت گل‌پرک که به زبان فارسی به نام‌­های گل‌پرک و انار­ شیطان معروف است از نظر دارویی، صنعتی، زیست محیطی، فضای­ سبز، کنترل فرسایش و ژنتیکی اهمیت ویژه‌­ای دارد و از نظر دارویی از پوست، برگ، میوه و دانه این گیاه استفاده­‌های زیادی می‌­شود
پوست درخت گل‌پرک دارای مواد آرام­‌بخش و مقوی قلب بوده و در درمان بیماری سیفلیس به کار می‌­رود، ساقه‌های این درخت دارای خواص ضد باکتریایی، محافظت­‌کننده کبد و ضد­ درد یا مسکن است و برگ‌­های آن حاوی اسیدهای اولینولیک، اوروسولیک و بتولینیک هستند و در طب سنتی از این گیاه برای درمان بی‌­اختیاری ادرار، بزرگی طحال، سوزاک و برخی بیماری‌های پوستی و کبدی و از دانه‌­های آن برای جلوگیری از آبسه استفاده می‌شود

استفاده از چوب انار شیطان در تولید مبل­‌های بسیار گران‌قیمت و اسباب­‌بازی

این گونه نادر از نظر صنعتی از جمله درختانی است که چوب‌­هایی با تراکم بسیار زیاد و قابلیت استفاده در صنعت چوب دارد، ادامه داد: چوب انار شیطان حاوی مواد لاپاکول بوده که دارای خاصیت ضد قارچ و موریانه‌ است و برای تولید مبل­‌های بسیار گران‌قیمت، اسباب­‌بازی و وسایل خاص استفاده می­‌شود.

درخت گل‌پرک از نظر فضای سبز، گونه‌ای مقاوم به خشکی و سازگار با شرایط خشک و نیمه­‌خشک کشور است که در زمان گل‌دهی بسیار زیبا بوده و شکل تنه و آرایش شاخسارهای آن به قدری جذاب است که در فهرست زیباترین درختان جهان در آمده است.

انار شیطان از نظر کنترل فرسایش به خوبی در اراضی شنی و فرسایش‌­پذیر دامنه‌­ها رشد کرده و شن­‌های روان را تثبیت می­‌کند، بر اساس بررسی­‌ها و مشاهدات محققان از زیستگا‌‌‌ه‌­های آن در سطح کشور، توانایی و استقرار کنترل فرسایش خاک توسط درخت گل‌پرک گزارش شده است.

گیاه انار شیطان با توجه به مقاومت زیاد به خشکی و آتش‌­سوزی گزینه مناسبی برای کنترل جنگل­‌زدایی و توسعه جنگل در مناطق خشک و نیمه‌خشک است، همچنین گل‌پرک از نظر ژنتیکی گونه‌­ای نادر است که در کشور ما به دلیل استفاده شاخ و برگ برای تعلیف دام­‌ها، سوخت چوب و زغال و برخی خواص دارویی آن از یک طرف و رشد کند و امکان تجدید نسل کم آن از طرف دیگر رو به نابودی و انقراض است.

گونه انار شیطان به عنوان یک گونه باارزش در حال انقراض است
نه‌تنها جلوگیری از فرسایش ژنتیکی این گونه نادر از نظر حفظ ذخایر ژنتیکی جنگلی موجود در کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، بلکه تولید نهال­‌های آن در سطح زیاد و توسعه سطح زیر­ کشت آن به منظور استفاده از درخت انار شیطان در صنایع دارو­سازی، صنعت چوب، کنترل فرسایش، زیباشناسی و فضای سبز بسیار مهم و ضروری است

تعیین موانع موجود برای تکثیر اینگونه، شناسایی عوامل تخریب رویشگاه­‌های آن، تعیین نیاز­های اکولوژیک، دامنه بردباری ژنوتیپ‌­ها در برابر تنش‌‌های محیطی، ارزیابی تنوع ژنتیکی جمعیت­‌های باقی مانده، ارائه روشی برای تکثیر انبوه و سریع، تعیین مکان­‌ها یا سایت­‌هایی برای استقرار این گیاه و ایجاد رویشگاه‌­های جدید از جمله مهم‌ترین گام‌­ها و اولویت­‌های تحقیقاتی است که برای حفاظت گونه بسیار باارزش انار شیطان در کشور باید مورد توجه قرار گیرد.

برای حفاظت از این گیاه نادر در ابتدا اداره‌ منابع طبیعی، باید رویشگاه­‌هایی را که شناسایی شده‌­اند، حصارکشی، پلاک­‌گذاری و حفاظت کنند، مراکز تحقیقات و دانشگاه‌­ها، مطالعات جامعی در بررسی آت‌­اکولوژی، عدم زادآوری و روش­‌های جنسی و غیر جنسی انجام داده و در نهایت سایت­‌های مناسب برای استقرار و توسعه رویشگاه انار شیطان در مناطقی که ظرفیت کشت آن را دارند، پیشنهاد دهند.

با وجود اهمیت زیست­‌محیطی، فضای سبز، مصارف صنعتی و دارویی، حفاظت خاک، بیابان­‌زدایی و خواص فراوان دیگر گونه انار شیطان در ایران و جهان و تأثیر زیادی که در تعادل اکولوژیک اکوسیستم و حفظ طبیعت منطقه دارد به عنوان یک گونه باارزش در حال انقراض است.

anar sheytan 1anar sheytan 1anar sheytan 1anar sheytan 1anar sheytan 1anar sheytan 1anar sheytan 1anar sheytan 1anar sheytan 1

استان بوشهر

Template Design:Dima Group